Een beter mens.

De vrijmetselaar streeft er naar een beter mens te worden.

Waarom ik een beter mens wil worden??  Eenvoudige vraag, maar  erg lastig om te beantwoorden.

Laat ik proberen kleine stukjes van antwoorden te formuleren. Al schrijvende wordt het misschien wat.

Een slechter mens wil ik natuurlijk niet worden. En als ik ook geen beter mens wil worden, zou ik het dus maar laten voor wat het is en de dingen laten ontwikkelen zoals het zich ontwikkelt. Ik geef dan de regie aan de omstandigheden. Kan, maar vind ik niet bevredigend. 

Een beter mens worden impliceert dat je niet af bent en dat je een ontwikkeling doormaakt of door zou moeten maken.  De vraag is dan waar naar toe je jezelf zou moeten ontwikkelen. Is er een plan, is er een doel? Of leveren wij alleen de stenen en de Opper Bouwmeester des Heelals bouwt?  

Maar hoe moet ik dan mijn steen bewerken om hem geschikt te maken voor die bouw? Sommige stenen zijn toch beter inpasbaar in de bouw dan andere stenen?  

De bouw is niet af. De schepping is niet af. Zoals, volgens een Chinees gezegde “een mens niet tweemaal in dezelfde rivier kan baden”, is alles in beweging en blijft niets hetzelfde. Zelfs volgens moderne inzichten zou het onderscheid tussen dode en levende stof niet juist zijn. Alles is in beweging en transformeert.  Ik ben deel van die schepping. Ik ben deel van dat wordingsproces. Ik heb een (piepklein) rolletje in dat scheppingsgebeuren.  Ik maak deel uit van een soort collectieve intelligentie die de schepping voortstuwt.   Waarheen? Geen idee. Zal de schepping ooit voltooid zijn en daarmee de mens zijn perfecte staat hebben bereikt?  Geen idee.  Maar het één past beter dan het andere in dat wordingsproces. Misschien zouden we niet ( moraliserend) over een beter mens moeten spreken, maar over een meer passend mens.

Maar is niet juist al datgene wat niet passend was, de aanzet geweest tot verdere evolutie en daarmee dus heel functioneel geweest in de verdere bouw?  Verstoring van het evenwicht – en zelfs chaos – heeft altijd geleid tot nieuw en ‘beter’ evenwicht. Hebben de verschrikkingen van de eerste en tweede oorlog niet geleid tot een ongekende samenwerking en verbroedering binnen Europa? Ik ben ervan overtuigd dat de huidige economisch, financiële crisis in Europa, Europa uiteindelijk sterker zal maken cq meer één zal worden. Oorlogen en natuurrampen etc  zijn de pijnlijke groeistuipen in onze evolutie. Geldt dat ook niet op het individuele niveau?  Betekent dat dat het niet uitmaakt of ik een “goed” of  “slecht” mens ben? In beide gevallen kan ik dus functioneel zijn in de voortstuwing van de evolutie. Ik geloof dat niet, omdat de uiteindelijke richting naar mijn idee toch bepaald wordt door de drang in de natuur naar een steeds “hoger” evenwicht. 

Maar goed, laat ik mijn bijdrage aan de evolutie maar even voor wat het is. Het is zo abstract en het geeft mij niet de dagelijkse energie om voort te gaan. Waarom wil ik dan een beter mens worden?

 Laat ik het dicht bij mijzelf houden, want ik geloof dat ik er een beetje omheen praat.

Beter mens worden, betekent allereerst op zoek te gaan naar je eigen “goddelijke” kern, naar je Boeddha-natuur of Christusnatuur.  In mijn geval betekent het vooral dat ik de afgelopen jaren steeds meer ben gaan beseffen wie ik dacht te zijn, maar wie ik niet ben. Geleidelijk aan begon ik afstand te nemen van mijn ego en  ook van mijn bezittingen. Uiteindelijk neem ik slechts een weekendtas met persoonlijke spulletjes mee als ik tzt naar Suriname emigreer.  Natuurlijk, er is niets mis met het bezit van aardse spullen. Het gaat om je houding tegenover die spullen. In mijn geval kon ik mijn houding niet veranderen zonder er afstand van te doen.  Ik kan nu genieten van mooie spullen zonder ook maar enige drang te hebben ze te willen bezitten.

Meer afstand nemen van je ego en je realiseren dat je slechts een meer of minder vertekend beeld kunt hebben van de wereld om je heen,  maakt de weg vrij “het licht in de ander te zien” en daarmee jezelf te zien.

Waarom ga ik deze weg?  Eigenlijk om praktische redenen.  Een leven van kindermishandeling,  stressvol en energie lekkend werk, een dramatisch huwelijk van 23 jaar eindigend in zelfmoord,  hebben mij zoveel pijn gedaan dat ik gedwongen was uit de chaos een nieuw evenwicht tot stand te brengen.  Een evenwicht welke ik uitsluitend in het diepste van mijzelf kan vinden.  Kortom, laten we maar zeggen dat mijn weg gedreven is door zelf therapeutische overwegingen.

Een andere, maar wel  samenhangend met de vorige  reden, is dat ik de zin van mijn leven ( in praktische zin) alleen maar vorm kan geven  in het Westen (=samenleving), in mijn contacten met andere mensen. Als ik iets in positieve zin kan betekenen in het leven van een ander, geeft dat mij een fijn gevoel.  Of wanneer ik gewoon een werkelijke verbinding voel met een ander mens, geeft mij dat ook een fijn gevoel.  Volgens mij voel ik dan mijn mens-zijn  en word ik daarmee weer ietsje meer een “beter” mens.

Pim Vos

6 februari 2012