Auteur: Pim Vos
"Stel mijzelf reeds geruime tijd de vraag, of de oorsprong van elk conflict niet gelegen is in het feit, dat de mens vanuit zijn 'stoffelijk-zijn' te veel het eeuwige conflict tussen het mannelijke c.q. het vrouwelijke uit de eigen gebroken ziel buiten zichzelf zoekt. (gelieve mannelijk/vrouwelijk for the sake of argument heel even puur te zien vanuit een geestelijk- i.p.v.fysiek-seksueel perspectief.) Ziedaar: de bron van velerlei conflictsituaties.
Gaarne uw Licht hierop."
Deze lezersvraag kreeg ik van Frank Heuvelaar. Frank, dank voor je vraag. Ik zal een poging doen mijn licht hierover te laten schijnen, wetende dat de wijsheid veelal meer in de vraag dan in het antwoord ligt. Ik begin dan ook met wedervraag.
Zit er wel een eeuwig conflict in de ziel van de mens en zo ja,
proberen we dan dat (innerlijke) conflict buiten onszelf op te lossen?
De mens is een mengvat van masculiene en feminine eigenschappen en gevoelens. Voor een belangrijk deel domineert het masculine in de man en het feminine in de vrouw en wel als gevolg van lichaamsbouw (spierkracht), biologische rol en hormoonhuishouding ( testosteron resp oxitocine).
Maar ook de cultuur bepaalt in belangrijke mate de rolverhouding tussen man en vrouw en de mate waarin bijvoorbeeld mannen hun vrouwelijke, feminine eigenschappen mogen laten zien. Zo mogen mannen niet huilen terwijl in andere culturen dat wel degelijk is toegestaan.
Voor nadere verdieping in dit onderwerp raad ik aan Sex, Ecology, Spirituality van Ken Wilber.
Hier wil ik inzoemen op het conflict dat ontstaat tussen een gegeven mix van masculine en feminine eigenschappen in de individuele mens en zijn omgeving. Je kunt je dan niet gedragen zoals je wilt. Waar zit de bron van het conflict? Zit het in de individuele mens of in de omgeving? Moet ik dan mijzelf aanpassen ( zo dat mogelijk is) of moet ik een andere omgeving, andere cultuur uitzoeken?
Ik denk dat er in je hart geen conflictsituatie is, zelfs geen dualiteit. Dat ontstaat pas in de (voorgenomen) interactie met de buitenwereld. Heel simpel gezegd: ik kan niet doen wat mijn omgeving van mij verwacht. Maar, nogmaals, masculine en feminine eigenschappen conflicteren op zich zelf niet met elkaar. Sterker nog, die kunnen juist zorgen voor evenwicht in de mens. Zorgzaamheid ( feminien) en daadkracht ( masculien) sluiten elkaar niet uit.
Maar niet alleen zit het probleem in de aanpassing aan de verwachtingen van de samenleving. Ik zou het breder willen trekken. Het probleem zit in het beeld wat je van jezelf hebt (inclusief het masculine en feminine aspect). We hebben allemaal beelden gevormd over wie we zijn cq zouden moeten zijn. We creeeren daarmee ego's en denken dat we die ego's ook daadwerkelijk zijn. Volgens de Boeddhistische leer ligt daar alle bron van pijn, maar ligt daar ook de weg tot genezing. Als ik mij identificeer met mijn baan, met mijn prachtige auto of denk dat ik als voorzittend meester van mijn loge dichter bij God sta, zal verlies van mijn baan mijn eigenwaarde diep beschadigen, zal bekrassing door vandalen van mijn auto aanvoelen als lichamelijke pijn en zal de gebruikelijke wisseling van het voorzittend meesterschap door mij als een miskenning van de verhevenheid van mijn persoon ervaren worden.
Niets is mis met een belangrijke baan, met een mooie auto of het voorzittend meesterschap. Het gaat pas mis als je dat allemaal verbind met je ego. Hoe sterker, groter de ego, hoe kwetsbaarder je wordt, hoe verder je af komt te staan van wie je bent. In maconnieke termen: je ruwe steen wordt steeds ruwer en de kubieke steen in je, raakt steeds meer verscholen. Zie daar het conflict.
Boven de ingang van de tempel in Delphi stond: Ken u zelve ( opdat gij de goden zult kennen). Het bouwen van een ego staat daar in mijn visie haaks op. De ego ligt als denkbeeld buiten je. Je zelf leren kennen is een proces van ont-dekken. Wegnemen wat niet bij je hoort.
In de gnosis wordt er ook vanuit gegaan dat de mens zichzelf verloren heeft en dus zich weer moet herinneren wie hij eigenlijk is. Het is deze verloren toestand waarin de mens verkeert die de bron is van disharmonie en conflict.
kortom:
In het wezen van de mens zit niet het conflict tussen het masculine en feminine ingebakken. De natuurlijke staat van de ziel is geen gebroken staat. Dat geloof ik niet en dat wil ik niet geloven. Vrij naar de oude Grieken: Ken u zelve, opdat gij de dualiteit tussen feminien en masculien overstijgt.