maandag 28 februari 2011

Vervolg op: Ik geloof niet in God: kan ik vrijmetselaar worden?

Vaak krijg ik reactie op mijn artikeltjes. Veelal via twitter, soms als reactie onder mijn blog. Ditmaal een uitgebreide reactie op mijn artikel over de vraag of je in God moet geloven om vrijmetselaar te worden?
Ditmaal kreeg ik een uitgebreide reactie van mijn broeder Stefan van Weers van de A:.L;. Loge Broedertrouw.  Ik wil u die niet onthouden en plaats hem, met dank aan Stefen, integraal als artikel.

Onderaan zijn artikel geef ik nog een korte reactie.
--------------------


Beste Rudolph,


Naar aanleiding van je antwoord op de vraag van X, voeg ik graag twee kwesties toe aan je behandeling van diens vraag.
Ten eerste: agnost is iemand die 'niet-weet' en evenmin de sprong maakt naar 'wel-geloven'. Principieel is iedereen agnost, van Darwinist tot Paus. Ieder die beweert 'zeker te weten' overschrijdt de grenzen van ons kenvermogen dat als fundament de twijfel heeft (geen wetenschapsfilosoof heeft zekere grond kunnen vinden voor weten en kennen, ondanks een lange geschiedenis van moedige pogingen daartoe). Tegenover een beperkt en relatief 'kenvermogen', staat echter een volledig onbeperkt 'geloofsvermogen', waar ruimschoots gebruik van wordt gemaakt. Een atheïst houdt het bij z'n beperkte kenvermogen en heeft geen redenen te geloven in een theïstisch standpunt, maar hij kan gezien zijn besef van beperkt kenvermogen niet de fundamentele zin of onzin van dat theïstische standpunt overtuigend aantonen of bewijzen. Zelfs een militante Godsdienst-bestrijder als Richard Dawkins aarzelt zichzelf atheïst te noemen, en houdt het op agnost (in: God als Misvatting). Logisch, anders maakt hij zich schuldig aan hetzelfde fundamentalisme als de groeperingen die hij bestrijdt. Goed beschouwd bestrijdt hij slechts opvattingen waarvan inhoudelijke elementen strijdig zijn met opvattingen over de werkelijkheid in feitelijke zin op grond van de wetenschappelijke methodiek. Niet veel meer dan een vrij logisch-kritische benaderingswijze op grond van gekozen uitgangspunten: wetenschap als geformaliseerd gezond verstand zou je kunnen zeggen. Het geloof van wetenschap zit in de gekozen uitgangspunten van de methodiek, niet in de uitkomsten van toegepaste methodiek.

Ten tweede, terugkerend naar de vraag van X: is geloof in God een voorwaarde tot toelating tot de Vrijmetselarij? Het antwoord daarop is simpelweg 'nee'. De ordewetten laten de individuele vrijmetselaar vrij in zijn interpretatie en invulling van de symboliek van de ritualen en teksten. Zelfs het boek op het altaar waarop de inwijding wordt voltrokken, hoeft niet noodzakelijk de Bijbel te zijn. De invulling van het begrip "Opperbouwmeester des heelals", gaat niet verder dan dat het voor de Vrijmetselaar een 'hoog beginsel' is waaronder hij zijn werkzaamheden verricht. Voor de een is dat een God, voor een ander is het Humaniteit, etc. Kortom, uw antwoord op de vraag van X: "Ja, mits u er vanuit gaat dat er iets is, een de wereld voortstuwende kracht", zegt iets over uw eigen invulling, maar gaat direct al buiten de ordewetten en vooral buiten de geest van de vrijmetselarij: er is daarbinnen niets voorgeschreven over de interpretatie, er is geen dogma, er wordt slechts wederzijds respect en tolerantie vereist. Precies dat idiosyncratische karakter van de Vrijmetselarij en grondwettelijk vastgelegde tolerantie en respect, maken voor mij de Vrijmetselarij in theorie een ideale plaats voor respectvolle ontmoeting en vruchtbare uitwisseling met leef- en gedachtewerelden die anders zijn dan de mijne. Dat we met elkaar moeten waken voor die vrijheid en tolerantie, lijkt me een vanzelfsprekende zaak. Op geen ander gebied is het gevaar van tirannie zo subtiel, zo diepgaand en zo vernietigend, als op het geestelijke. De tijdloze waarschuwing van Van Randwijk heeft juist hier z'n diepste betekenis: "Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen, dan dooft het licht." Sluit aardig aan bij onze lichtsymboliek
Met broederlijke groet, 



Stefan van Weers, Loge Broedertrouw 


Reactie:
1. De term agnost was naar mijn overtuiging bedoeld als Atheïst. Bedoeld werd door de briefschrijver of hij vrijmetselaar kan worden terwijl hij niet in God geloofd. De term agnost is dan inderdaad niet goed geïnterpreteerd, maar ik denk wel dat de boodschap van het artikel helder was.
2. Volledig eens met het tweede deel van de reactie waar je stelt dag geloof in een God absoluut geen voorwaarde is. Wel het geloof in een het heelal voorstuwende kracht, die wij de Opperbouwmeester van het Heelal noemen, of de Grote Geometer, die het heelal onderhoud en bestuurd. Maar hoe je dat interpreteert, staat iedere vrijmetselaar terecht volkomen vrij, in.het besef overigens niet de absolute wijsheid te hebben en dus meerdere interpretaties mogelijk zijn.    


Interesse in vrijmetselarij:
startpagina
Waarom zou je lid worden
Hoe word je lid?

6 opmerkingen:

  1. Ik volg bovenstaande informatieuitwisseling met interessen, daar ik degene ben die de originele vraag heb gesteld. Inmiddels is mijn oorspronkelijke vraag beantwoord en ben ik tot de overtuiging gekomen dat er een plek voor mij is binnen de vrijmetselarij.

    Bedankt daarvoor.

    Voor de volledigheid wil ik echter benadrukken dat de term "agnost" bewust gekozen is en dat ik de omschrijving hierboven volledig op mij van toepassing vind.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik ben geen vrijmetselaar, maar ik ben wel erg geïnteresseerd in de vrijmetselaarij en zit in de fase waarin ik mij afvraag of ik vrijmetselaar zou willen en kunnen worden.
    Op dit moment ben ik het boek "De Tempel en de Loge" van Richard Leigh aan het lezen. Daarin wordt gesteld dat de vrijmetselaarij ontstaan uit vanuit de tempeliers, welke in basis katholieke monnikken waren. Ik vraag mij af wat hier van over is gebleven in de vrijmetselaarij.
    Als ik het goed begrijp zijn er in rituelen nog zaken terug te vinden van "de Tempel van Salomo" (Orde van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo). Maar is er verder nog iets over van de tempeliers en het feit dat zij Katholieke monnikken waren?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beste Robbert,

    Dan had ik je bedoeling met de term "agnost" te vrij geïnterpreteerd.
    Fijn dat je vraag nu met behulp van broeder Stefan nu beantwoord is en je een plek voor jezelf ziet in de vrijmetselarij.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Als de vrijmetselarij uitgaat van een kracht die het heelal voortstuwt, dan wordt er niet geloofd in een hogere macht waaraan wij als mens verantwoording dienen af te leggen? Ik geloof namelijk zelf niet in een God als een toezichthoudende of zelfs straffende entiteit. Naar mijn idee is het eigen geweten van de mens zelf de uiteindelijke reden om als "goed mens" te leven, zonder dat daarvoor een angst voor straf of de hel nodig behoort te zijn.

    Hoe wordt hierover binnen de vrijmetselarij gedacht?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Beste Michael,

    Zeer hartelijk dank voor je reactie. Je verwoord precies mijn overtuiging.Uiteindelijk is ieder mens verantwoording verschuldigd aan zijn hoogste Rechter, zijn geweten. Aan dat geweten toets je ook of je een beter mens kunt worden dan je nu bent.

    Hoewel iedere vrijmetselaar vrij is zijn eigen spirituele ideeën te ontwikkelen, ben ik de afgelopen 22 jaar nog geen vrijmetselaar tegengekomen die geloofd in een toezichthoudende en bestraffende god. Wij gaan er wel vanuit dat er een hoger beginsel is dat wij neutraal duiden als de Opperbouwmeester des Heelals, daarmee ruimte geven aan een ieder om dat nader te interpreteren. Zelf ga ik er vooralsnog van uit dat het "goddelijke" in ieder mens zit.De wereld voortstuwende kracht, zit in de kosmos, waar ik deel van uit maak. Wil ik bij dat goddelijke Licht komen, hoef ik dat dus niet buiten mij te zoeken, maar in mij.
    Het is de Vrijmetselarij die een methode en omgeving biedt die stimuleert om je eigen ideeën herover te ontwikkelen met als doel beter mens te worden (wat ondermeer vraagt om dieper inzicht in jezelf), beter mens te worden in relatie tot je omgeving en tenslotte verbinding zien te krijgen met het Licht (of hoe je dat ook wilt noemen).

    Groet

    Rudolph Kroon

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Beste jcboutkan,

    Zelf ben ik weliswaar geen vrijmetselaar en eerlijk gezegd weet ik ook niet of het gepast is om in dit blog op je vraag in te gaan, maar de vraag die je stelt, of de vrijmetselarij een oorsprong heeft in de Tempeliers, heeft ook mij bijzonder beziggehouden. Het naar mijn mening beste boek over dit onderwerp komt van R.L.D. Cooper en heet 'The Rosslyn hoax'. Dit boek laat weinig heel van de bewering van Richard Leigh.

    Vriendelijke groet,

    Herman de Roos

    BeantwoordenVerwijderen